Poza liberalnym ładem: Bliski Wschód wobec nowych konfiguracji globalnej władzy

 

Z przyjemnością zapraszamy do udziału w III Kongresie Bliskiego Wschodu, który odbędzie się w dniach 5–6 marca 2026 roku w Warszawie. Po sukcesie dwóch poprzednich edycji – w Gdańsku i Krakowie – Kongres stał się jednym z najważniejszych wydarzeń naukowych poświęconych regionowi Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Inspirujące dyskusje, interdyscyplinarne podejście i zaangażowanie uczestników z wielu ośrodków akademickich sprawiły, że spotkania te stały się żywym forum wymiany myśli i idei, miejscem, w którym łączą się różne perspektywy badawcze i doświadczenia praktyczne. Wierzymy, że warszawska edycja Kongresu będzie kontynuacją tej tradycji – jeszcze bardziej dynamiczną, otwartą i inspirującą.     

​

Prosimy o przesyłanie abstraktów wystąpień indywidualnych oraz propozycji paneli tematycznych do 9 stycznia 2026 roku, poprzez formularz zgłoszeniowy (który znajduje się pod tekstem). Abstrakty powinny liczyć maksymalnie 250 słów i przedstawiać w sposób spójny cel badawczy, założenia metodologiczne oraz główne pytania badawcze.

 

Zachodzące zmiany wpisują się w szerszą debatę o rosnącej roli Globalnego Południa w definiowaniu alternatywnych modeli władzy, bezpieczeństwa i rozwoju. Coraz częściej mówi się o kryzysie „porządku światowego” ukształtowanego po II wojnie światowej, o erozji hegemonii Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników oraz o rosnącym znaczeniu alternatywnych form organizacji stosunków międzynarodowych. Współczesny język opisu tzw. „ładu światowego” koncentruje się na asymetrii i rywalizacji sił w skali globalnej i regionalnej.

​

Dotychczasowe promowane na światowej arenie wartości i normy – w tym liberalne interpretacje prawa międzynarodowego – były często stosowane wybiórczo i instrumentalnie, czego przykładem pozostają interwencje zbrojne w regionie, uzasadniane retoryką „wojny z terrorem”. Dziś coraz częściej kwestionowana jest nie tylko uniwersalność liberalnego projektu Zachodu, lecz także sama możliwość utrzymania jego globalnej dominacji.

​

Na tym tle region Bliskiego Wschodu nabiera szczególnego znaczenia. Powstanie państw w XX wieku, doświadczenia kolonizacji i dekolonizacji oraz kolejne fale konfliktów ujawniają, że tzw. liberalny porządek międzynarodowy był tu raczej zewnętrznie narzuconym projektem niż rzeczywiście funkcjonującym systemem. Bliski Wschód od dekad działa w logice asymetrii i zewnętrznych ingerencji, w której lokalni aktorzy – zarówno państwowi, jak i niepaństwowi – nie tylko reagują, lecz również aktywnie współtworzą własne modele sprawczości politycznej, bezpieczeństwa i porządku społecznego.

​

Proponujemy zatem spojrzeć na Bliski Wschód nie jako na obszar „kryzysu liberalnego ładu”, ale jako laboratorium alternatywnych konfiguracji politycznych i społecznych, tworzonych w relacji pomiędzy lokalnymi aktorami a zewnętrznymi interesariuszami. Wydarzenia ostatnich lat – wojna w Strefie Gazy i Syrii, konflikty w Jemenie i Libii, redefinicja pozycji Iranu, Turcji i Arabii Saudyjskiej – pokazują, że przyszłość regionu wymyka się klasycznym ujęciom realizmu i liberalizmu.

 

Proponowane obszary tematyczne paneli i prezentacji:

​

• Krytyka pojęcia Political Order wobec doświadczeń MENA.

• Wojna a suwerenność – redefinicja prawa do samostanowienia w warunkach interwencji zewnętrznych.

• Aktorzy niepaństwowi jako kreatorzy nowych układów sił – od Hezbollahu po lokalne rady i struktury quasi-państwowe.

• Asymetria międzynarodowa – hegemonia USA, Europy i Izraela a bezpieczeństwo w regionie.

• Nowe sojusze i antagonizmy – nowe geopolityczne przekształcenia

• Ekonomia wojenna i geoekonomika konfliktów.

• Prawo międzynarodowe a praktyka – między deklaracją a interwencją.

• Regionalne wizje ładu i bezpieczeństwa – inicjatywy integracyjne lub współpracy w MENA.

• Społeczeństwa w konflikcie – ruchy oddolne, diaspora i ich wpływ na politykę.

• Przyszłość ładu międzynarodowego – czy doświadczenia MENA mogą redefiniować globalne myślenie o polityce i bezpieczeństwie?

• Media, narracje i dezinformacja w regionie MENA.

• Sztuczna inteligencja, nadzór i bezpieczeństwo: cyfrowe oblicza władzy na Bliskim Wschodzie.

• Technologia i transformacje społeczne: od cyfrowej modernizacji po aktywizm online.

• Migracje, mobilność i diaspora.

• Religia i duchowość w dobie kryzysów politycznych: nowe formy tożsamości i wspólnot w regionie MENA.

• Klimat, zasoby i sprawiedliwość ekologiczna.

• Nowe formy autorytaryzmu i resilience politycznej w regionie MENA.

 

III Kongres organizowany jest przy współpracy:

​

• Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego,

• Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego,

• Instytutu Politologii Uniwersytetu Gdańskiego,

• Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

 

Zapraszamy do zgłaszania propozycji referatów i paneli, które wnoszą świeże spojrzenie na współczesne wyzwania Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Liczymy na to, że III Kongres Bliskiego Wschodu stanie się przestrzenią inspirującego dialogu, odwagi intelektualnej i otwartości na nowe perspektywy. Wierzymy, że – podobnie jak w poprzednich edycjach – to właśnie Państwa głosy, badania i refleksje nadadzą wydarzeniu jego wyjątkowy charakter.

​

Opłata konferencyjna wynosi 500 zł (konto do wpłaty zostanie udostępnione w późniejszym czasie).

 

Opłata dla studentów studiów magisterskich i doktoranckich wynosi 400 zł.

​

Dołączcie Państwo do grona badaczy, ekspertów i pasjonatów, którzy wspólnie poszukują nowych sposobów rozumienia świata i miejsca Bliskiego Wschodu w jego dynamicznej rzeczywistości. Obrady będą odbywały się w języku polskim i angielskim.

 

Serdecznie zapraszamy do współtworzenia tego wyjątkowego wydarzenia!

 

Z wyrazami szacunku,
Komitet Organizacyjny Kongresu Bliskiego Wschodu

 

Adres do kontaktu: kongresbliskiegowschodu@gmail.com

​

​​

​

​

​

 

 

​

CALL FOR PAPERS

MA and PhD Students’ Session

Third Middle East Congress

University of Warsaw, 5-6 March 2026

​

 

Dear MA Students and PhD Candidates!

​

We would like to invite you to participate in the third Middle East Congress which will take place on 5-6 March 2026 in Warsaw at the Faculty of Political Science and International Studies, University of Warsaw.​ This is the event organised in cooperation with the Institute of Political Science, University of Gdańsk, Faculty of International and Political Studies, Jagiellonian University and Faculty of Political Science and Journalism, Adam Mickiewicz University in Poznań.

​

The Congress is an unique opportunity for the exchange of knowledge and research experience on the contemporary political, social and cultural processes in the Middle East and North Africa (MENA).

The 2026 edition of the Congress is called Beyond the Liberal Order: The Middle East Towards the New Configuration of Global Power. The goal of the Congress is to discuss the region as the laboratory of alternative political and social configurations, emerging in relation between local actors and foreign countries/international organisations. The discussions will cover, e.g., a critique of concept of political order in the context of the MENA experience; war and sovereignty – redefining the right to self-determination in the face of external intervention; non-state actors as creators of new power relations – from Hezbollah to local councils and quasi-state structures; international asymmetry – the hegemony of the US, Europe, and Israel and regional security; new alliances and antagonism – new geopolitical transformations; the economics of war and the geoeconomics of conflict; international law and practice – between declaration and intervention; regional visions of order and security – integration or cooperation initiatives in MENA; societies in conflict – grassroots movements, diaspora, and their impact on politics; the future of international order – can the MENA experience redefining global thinking about politics and security; media, narratives, and disinformation in the MENA region; AI, surveillance, and security: digital faces of power in the Middle East; technology and social transformations: from digital modernization to online activism; migration, mobility, and diaspora; religion and spirituality in times of political crisis: new forms of identity and community in the MENA region; climate, resources, and environmental justice; new forms of authoritarianism and political resilience in the MENA region.

​

We would like to organise the panel(s) in English dedicated to you in order to enable you to present your research and interests in the MENA region. We would like to encourage you to submit conference papers being at different stages of the research process. It can be a part of your MA or PhD project but also a paper not related to the MA/PhD thesis but concerning an important regional question. Both single case studies and comparative analyses are equally welcome.

It would be a fantastic opportunity for you to get a feedback from the best Polish specialists in the Middle Eastern region.

​

If you are interested in participation in this important undertaking, please, submit your paper proposal, including first of all its title and abstract with the research goal, methodology and the main research questions (max. 250 words) till 9 January 2026, using the online form (link below). Please, choose Others (Inne) in the part of the form concerning the choice of the panel.

 

Link to the registration form:​ https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfGzgWgm9rNyR-ZzdgpriLb3lyAthEC1du5qu9LXgKSrJk8ww/viewform

 

The congress fee amounts to 400 PLN. The relevant bank account number will be given later on at the congress website: www.kongresbliskiegowschodu.com

 

Congress Organisation Committee

Email: kongresbliskiegowschodu@gmail.com

​

​

​

​

​

​

​

​